Ik stond in Rotterdam in de Maassilo, het was 20:55. Nog 5 minuten voor de exitpoll. De stemming was goed, want iedereen had campagne gevoerd en was overtuigd dat we met de linkse combinatie nu wél gingen winnen. Met een optimistisch gevoel keek ik naar het scherm.
Om 21:00 de exitpoll. D66 en PVV streden om de grootste te worden en dus wist ik al: dit wordt een deceptie. PVV: 25. D66: 27. Die 27 is gedeeltelijk ongetwijfeld ten koste van ons gegaan. GL/PvdA: 20. VVD: 23. CDA: 19. Een grote teleurstelling gaat door de zaal. Om 21:00 was het nog stampvol en om 22:00 waren de meeste mensen met een politieke kater onderweg naar huis.
30 mei 2023 haalde de PvdA en GroenLinks, ondanks een iets lager aantal stemmen evenveel zetels in de eerste kamer als eerst. Echter in de provinciale staten was het weer een kleine achteruitgang voor de PvdA. 1+1 is niet 2 en misschien wel minder. Deze verkiezingen hadden we een acceptabele uitslag.
De waterschapsverkiezingen tegelijkertijd waren wel een goede uitslag. PvdA en GL haalde gezamenlijk (met de kanttekening dat D66 ook in Water Natuurlijk zit, een samenwerkingsverband van D66,GL,Volt en natuurorganisaties.) meer zetels dan in 2019 en in AGV werd de PvdA zelfs de grootste.
In 2023 kwam de echte eerste test voor de linkse combinatie. We haalden bij de tweede kamer verkiezingen 25 zetels, wat +8 is ten opzichte van 2021. Echter ging de verrechtsing van de 2de kamer gewoon door. Als kers op de taart voor rechts werden we ook nog uit het bestuur gehouden, door het extreemrechtse kabinet.
De Europese Parlementsverkiezingen van 2024 leken goed te gaan, maar als combinatie verloren we 1 zetel ten opzichte van de vorige Europese verkiezingen.
De laatste 2de kamer verkiezingen waren een deceptie. We haalden slechts 20 zetels en de verrechtsing van de 2de kamer ging gewoon door. D66 werd de grootste, wat onze kansen op kabinetsdeelname vergroot.
Wat hebben al deze verkiezingen waar we als linkse combinatie aan mee deden gemeenschappelijk? Steeds weer een klein verlies. Zo kan het niet verder. Op de uitslagenavond is Timmermans opgestapt, maar dat lost het probleem niet op.
Het echte probleem zit bij de campagne. Waar de D66, CDA en JA21 een nieuw verhaal hebben verteld hebben wij gewoon een kopie van de vorige campagne gevoerd. Vorige campagne zijn we niet de grootste geworden en met de zelfde input zal het resultaat even matig zijn.
De campagneleider, partijbestuur en belangrijke mensen moeten de hand in eigen boezem steken. De Volkskrant schreef het volgende:
Of de campagnestrategie bij de linkse fusiepartij tekortschoot, is daarna de vraag. Vissenberg antwoordt ontkennend. ‘We hebben een stabiele campagne gedraaid rond onze boodschap: hoe kunnen we, vanuit ons geloof in solidariteit, het land vooruithelpen?’ Dat de partij slechter scoorde dan verwacht, wijt ze aan de ‘strategische stem’ die in de slotfase bij D66 zou zijn beland.
Een campagneleider die tot 2x toe een verlies noteert en dan de ander tot oorzaak van de eigen wanprestatie benoemt. Het moet niet gekker worden. Hoe goed de ander het ook heeft gedaan, je bent zelf verantwoordelijk voor je prestatie bij verkiezingen.
De partijtop, bestuur en campagneteam moeten echt hun conclusies trekken.
Aan het begin van de campagne zag ik al dat de campagne niks nieuws was, maar toch bleef ik optimistisch. Ik ben dus teleurgesteld ,maar niet verrast met dit slechte resultaat.
